In de vroege ochtend van 6 augustus 1945 heerst er rust in Hiroshima. Arbeiders gaan aan de slag in de fabrieken en kantoormensen hebben zich genesteld achter hun bureau. Het lijkt een doodgewone dag te worden, maar in een paar seconden tijd verandert alles. Rond kwart over 8 horen landbouwers en vissers op zee angstaanjagend gerommel. Dan is er opeens een felle witte lichtflits en sterven er op slag 70.000 inwoners van de Japanse stad. Een aantal overleden laat een luguber verschijnsel na: hun eigen schaduw.

‘De schaduw van de dood’

Op het moment dat de Enola Gay de eerste atoombom uit de geschiedenis liet vallen zat er in buiten de Sumitome Bank een bewoner op de stenen trappen. Hij of zij hield een wandelstok vast en genoot misschien wel van het ochtendgloren. In slechts enkele seconden werd deze inwoner van Hiroshima net als honderdduizenden anderen verschroeid door het kokende licht van de atoombom. Het enige dat achterbleef was een schaduw, als herinnering aan een afschuwelijke gebeurtenis uit de wereldgeschiedenis. De afdruk heeft de bijnaam ‘de schaduw van de dood’ gekregen.

Sinistere schaduwen tekenen Hiroshima

Hiroshima is voorgoed getekend door 6 augustus 1945. Letterlijk, want overal in het centrum vind je de spookachtige contouren van mensen in hun laatste seconden. Dit zijn de zogeheten ‘nucleaire schaduwen’ van een stad die vrijwel geheel werd weggevaagd. Sommige schaduwen vervaagden door de regen en de wind, maar niet allemaal. Op sommige gebouwen en trottoirs staan nog steeds afdrukken. Het is een macabere herinnering aan het verlies van honderdduizenden onschuldige levens.

De totale destructie van ‘Little Boy’

De ‘Little Boy’ atoombom ontplofte met een felle flits 600 meter boven de grond. De vuurbal was maar liefst vier kilometer breed en 10.000 graden. Het kokende licht verschroeide en verbleekte alles wat het aanraakte, waardoor er angstaanjagende nucleaire schaduwen van mensen en gebouwen ontstonden. Zelfs als er niets in de weg stond, liet de hitte afdrukken en markeringen achter.

Hiroshima van bovenaf, voor en na de nucleaire ramp

Hiroshima schaduwen bekijken in museum

Een van de meest beroemde schaduwen van Hiroshima is die van een persoon op een stenen trap bij een oever. Dit lugubere portret zat er ruim 20 jaar voordat het werd verwijderd en een plekje kreeg in het Hiroshima Peace Memorial Museum. Tegenwoordig kunnen bezoekers de Hiroshima-schaduwen dus van dichtbij zien, als herinnering aan de verschrikkingen van kernwapens.

De hel op aarde

Iedereen die de atoombom op Hiroshima overleefde bevond zich nadien in een hel. Bijna 90 van de procent van de stad was tot puin gereduceerd en overal woedden felle branden. Een kwart van de bevolking overleefde de explosie niet, en een kwart stierf in de maanden daarna. Meer dan 200.000 mensen stierven of door de bomaanslag of door een dodelijke combinatie van stralingsvergiftiging en een gebrek aan medische middelen. De atoombom was ontploft boven een stadsziekenhuis, waardoor bijna alle lokale artsen stierven en voorraden verloren gingen.

Wereld maakt kennis met nieuwe van vernietiging

Enkele dagen na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki (9 augustus) kondigde de keizer van Japan een onvoorwaardelijke overgave aan. De Tweede Wereldoorlog was voorbij, maar de wereld had kennis gemaakt met een nieuwe, afschuwelijke vorm van totale vernietiging.

Bronnen

Meer lezen?